بسیاری از ستاره ها با یک نور ثابت نمی درخشند. برخی از آنها روشناییشان فروکش می کندیا شعله ور می شوند، در حالی که برخی دیگر به آرامی ضربان دارند. همه اینها نمونه هایی از آنچه ستاره های متغیر نامیده می شوند هستند.
ستاره های متغیر
ستارگانی که روشنایی آنها متغیر است، همانطور که از زمین دیده می شود، به دو دسته اصلی تقسیم می شوند که به آنها متغیر ذاتی و متغیر بیرونی می گویند. در متغیرهای ذاتی، مقدار نور ساطع شده توسط یک ستاره در یک چرخه منظم تغییر می کند، یا به عبارت دیگر ضربان دارد، یا گاهی اوقات شعله ور می شود. در متغیرهای بیرونی، چیزی بر میزان رسیدن نور ستاره به زمین تأثیر می‌گذارد.
متغیرهای تپشی
دسته ای از ستاره های متغیر ذاتی هستن که قطر آنها دائما در یک چرخه منظم تغییر می‌کند.دلیل این اتفاق، نوسانات نیروهایی است که بر اندازه این ستارگان (رجوع کنید به مطلبی که در مورد ستاره ها نوشتیم) تأثیر می‌گذارد. در دسته ای از ستارگان به نام متغیرهای قیفاووسی، رابطه نزدیکی بین میانگین خروجی نور ستاره و طول چرخه تپش آن وجود دارد. این رابطه به اخترشناسان اجازه می دهد تا فواصل درون کهکشان ما و کهکشان های دیگر را تعیین کنند.
این ستاره که RS Puppis نام دارد، یک متغیر قیفاووسی است و درخشندگی آن در چرخه هایی که 41.4 روز طول می کشد، تا پنج برابر متغیر است. همانطور که این تصویر تلسکوپ فضایی هابل نشان می دهد، این ستاره توسط ابرهای غلیظی از غبار پوشیده شده است.
متغیرهای انفجاری مخرب
نوع دیگری از ستاره های متغیر ذاتی، نواختر، یا متغیر انفجاری مخرب (cataclysmic)، درخشش ناگهانی یک ستاره کوتوله سفید در یک منظومه دوتایی است (دو ستاره در حال گردش به دور یکدیگر) که ناشی از انفجار هسته ای در سطح کوتوله سفید می باشد.
این امر به این دلیل رخ می دهد که ستاره همراه کوتوله سفید (معمولا یک غول) آنقدر بزرگ شده است که لایه های بیرونی گاز هیدروژن آن دیگر از نظر گرانشی به ستاره متصل نیستند و در عوض روی کوتوله سفید می افتند. متعاقباً، واکنش‌های همجوشی در هیدروژن انباشته شده روی سطح کوتوله سفید شروع می‌شود و باعث ایجاد یک انفجار هسته‌ای می‌شود (رجوع کنید به مطلب ابرنواختر).
قبل از فوران، سیستم دوتایی ممکن است با چشم غیرمسلح نامرئی بوده باشد، بنابراین فوران سیستم را به عنوان یک نواختر در معرض دید قرار می دهد. برخی از سیستم‌های دوتایی نواخترهای مکرر تولید می‌کنند که با دوره‌های آرامی از چند سال تا هزاران سال از هم جدا می‌شوند.
GK Persei
GK Persei از سال 1980 تقریباً هر سه سال یک بار یک نواختر تولید کرده است. در اطراف آن یک ابر در حال گسترش از گاز و غبار به نام سحابی آتش بازی قرار دارد.
وی۸۳۸ تکشاخ
این فوران، از ستاره V838 Monocerotis، در ابتدا تصور می شد که یک نواختر معمولی باشد، اما اکنون گمان می رود که به دلیل برخورد دو ستاره باشد.
سیستم های ستاره ای دوتایی
ستاره های متغیر بیرونی تغییرات ظاهری خود را در روشنایی مدیون چیزی غیر از تغییرات در خروجی نور هستند. مهمترین گروه از متغیرهای بیرونی، دوتایی های گرفتی هستند. آنها منظومه های دوتایی با صفحه مداری هم راستا با زمین می باشند.
هر از چند گاهی،در یکی از ستاره‌ها گرفت اتفاق می افتد یعنی نور آن توسط ستاره دیگر مسدود می‌شود. این امر باعث تاریک شدن آن ستاره می‌شود. زمانی که ستاره‌ی درخشان‌تر، ستاره‌ی کم‌نورتر را می‌گیرد، تاریکی جزئی رخ می‌دهد، و زمانی که ستاره‌ی کم‌نور، ستاره‌ی درخشان‌تر را می‌گیرد، تاریکی بیشتری رخ می‌دهد.
اولین دوتایی گرفتی که کشف شد الغول در صورت فلکی برساووش بود. الغول در واقع از سه ستاره تشکیل شده است که دو ستاره به طور منظم یکدیگر را می پوشانند.
