فضا چیست؟ فضا بسیار وسیع و پر از رمز و راز است. رمز و رازهایی که با وجود پیشرفت چشمگیر علم، هنوز سر به مهر باقی ماندهاند. در این مطلب با رسانه راه شیری همراه باشید تا هرآنچه که از فضا میدانیم را برای شما بازگو کنیم.
فضا چیست؟
فضا تا حد بسیار زیادی خالی است(خلا). خالی از هرچیزی، حتی هوا. اما خالی خالی هم نیست: فضا شامل شکل های مختلفی از تشعشات، ذرات گاز، غبار و مواد دیگری است که در اطراف خلا شناور هستند. بارها اتفاق میافتد که کلمات فضا و جهان به جای هم به کار برده میشوند. حال آنکه فضا در معنای محدود به فضای خالی بین اجرام آسمانی اشاره دارد در حالی که جهان، هر دوی اجرام آسمانی و فضای خالی را شامل میشود.
از روی زمین ما میتوانیم سیاره ها، ستارگان و کهکشانها را تا فاصله 46.5 میلیارد سال نوری رصد کنیم. این ناحیه از فضا، جهان قابل مشاهده نامیده میشود. تخمین زده میشود که سن جهان بین 11.4 تا 13.8 میلیارد سال است.
فضای بیرونی چیست؟
بین زمین ما و فضا مرزی وجود دارد که این دو را از هم جدا میکند. هر آن چیزی که آنطرف این مرز وجود داشته باشد، فضای بیرونی نام دارد. تعاریف مختلفی از اینکه فضای بیرونی دقیقا از کجا شروع میشود وجود دارد اما تعریفی که بیش از همه پذیرفته شده است، خط کارمان است. این خط فرضی 100 کیلومتر بالاتر از سطح دریاهای آزاد زمین قرار دارد و جدا کننده اتمسفر با فضای بیرونی است.
نواحی فضایی
میتوان فضای بیرونی را به نواحی مختلفی تقسیم بندی کرد. بیایید این تقسیم بندی را بر اساس میدان های مغناطیسی و بادهای حاکم بر آنها انجام دهیم.
- ژئو اسپیس (Geospace) منطقه ای از فضای بیرونی نزدیک زمین است که بین اتمسفر بالای زمین و بیرونی ترین بخش میدان مغناطیسی زمین قرار دارد.
- ناحیه میان سیاره ای فضای بیرونی بین منظومه شمسی است که توسط هلیواسفر در بر گرفته شده است. هلیواسفر حبابی بزرگ است که خورشید و تمامی سیارات آن را تا کیلومتر ها دورتر از سیاره پلوتو در بر میگیرد. لبه منظومه شمسی(لبه بیرونی هلیواسفر)، هلیوپوز نام دارد که مرز بین ناحیه میان سیاره ای و ناحیه بعدی یعنی ناحیه میان ستاره ای است.
- ناحیه میان ستاره ای ناحیه بین سیستم های ستاره ای در یک کهکشان و موادی است که بین این سیستم ها وجود دارد که تشکیل شده از گازها و غبار است.
- ناحیه میان کهکشانی فضای خلا بین کهکشان هاست و تقریبا عاری از غبارهای کیهانی است.
فضا از چه چیزی ساخته شده است؟
به نظر دانشمندان، جهان از سه ماده تشکیل شده است : ماده معمولی، ماده تاریک و انرژی تاریک.
ماده معمولی
ماده معمولی که به آن ماده طبیعی یا باریون نیز گفته میشود، از پروتون، نوترون و الکترون تشکیل شده است و هر جسم قابل مشاهده ای که اطراف موجود است را شامل میشود. هر آنچه که ما میتوانیم ببینیم اعم از ستارگان، سیارات، درختان، جانوران و انسانها از ماده طبیعی ساخته شده اند. نسبت ماده طبیعی در جهان به طرز شگفت انگیزی کوچک است – کمتر از 5٪
ماده تاریک
ماده تاریک نه نور و نه انرژی را ساطع میکند و نه جذب میکند بنابراین کاملا نامرئی است و دیده نمیشود. دلیل نام گذاری آن به ماده تاریک نیز همین است.دانشمندان بر این باورند که ماده تاریک از مواد غیر باریونی مانند نوترلینو و نوترینو تشکیل شده است. بنابراین اگر ماده تاریک را نتوانیم مشاهده کنیم، پس چطور میتوانیم از وجود آن مطلع شویم؟ دانشمندان بر این باورند که علت وجود ماده تاریک، اثر گرانشی است که این ماده بر ماده عادی میگذارد.برای مثال، بررسی کهکشانهای مارپیچی نشان داده است که جرم آنها بیشتر از چیزی است که دیده میشود. بدون ماده تاریک، کهکشانها از هم می٬پاشند، زیرا نیروی گرانشی ماده معمولی به تنهایی برای جمع کردن همه ذرات کنار هم کافی نیست. ظاهراً ماده تاریک حدود 27 درصد از جهان را تشکیل می دهد.
انرژی تاریک
انرژی تاریک شکلی فرضی از انرژی است که جاذبه را دفع می کند: اجسام کیهانی را از هم جدا می کند در حالی که گرانش آنها را به هم نزدیک می کند. مفهوم انرژی تاریک توسط دانشمندان برای توضیح اینکه چرا جهان با نرخ افزایشی در حال انبساط است پیشنهاد شد. در حال حاضر، دانشمندان ماهیت و منشأ این انرژی را تعریف نکرده اند: در اینجا، “تاریک” بیشتر به معنای “ناشناخته” است تا به معنای واقعی کلمه تاریک، همانطور که در مورد ماده تاریک است. تخمین زده می شود که انرژی تاریک تقریباً 68٪ از جهان را تشکیل می دهد.
آنچه میتوانید در فضای بیرونی پیدا کنید: 5 جرم عجیب و غریب
هرچه دانشمندان بیشتر در عمق کیهان جستجو میکنند، اجرام و مکانهای غیر عادی بیشتری را کشف میکنند. در این قسمت برخی از برجسته ترین این اجرام را میخوانید.
سردترین جسم فضا
سردترین مکانی که تاکنون در کیهان یافت شده، سحابی بومرنگ است. در فاصله 5000 سال نوری از زمین در صورت فلکی قنطورس قرار دارد. دمای عمق آن 272- درجه سانتیگراد است که یک درجه با صفر مطلق فاصله دارد.
گرم ترین مکان در فضا
اختروش 3C 273 در صورت فلکی سنبله یکی از داغ ترین مناطق در فضا است. دما در این مکان بین 20 تا 40 تریلیون درجه سانتیگراد متغیر است. 3C 273 همچنین اولین اختروشی است که تاکنون پیدا شده و درخشان ترین اختروش است که از زمین دیده می شود (قدر ظاهری آن 12.9 است).
قدیمی ترین ستاره در فضا
متوشالح (HD 140283, HIP 76976)، 13.7 میلیارد سال سن دارد که آن را به قدیمی ترین ستاره در فضا تبدیل می کند – کمی بعد از انفجار بیگ بنگ متولد شده است. این ستاره در صورت فلکی ترازو قرار دارد و با دوربین دوچشمی قابل رصد است (قدر ظاهری آن 7.2 است).
بزرگترین چیز در فضا
دیوار بزرگ هرکول-کرونا بوریالیس یا همان دیوار بزرگ، بزرگترین ساختار قابل مشاهده در جهان است.وسعت آن 10 میلیارد سال نوری است و می تواند حاوی میلیاردها کهکشان باشد. دیوار بزرگ در فاصله 10 میلیارد سال نوری از ما در جهت صورت فلکی هرکول و تاج شمالی قرار دارد.
بزرگترین منبع آب در فضا
بزرگترین مخزن آب در فضا 140 تریلیون برابر بیشتر از تمام اقیانوس های سیاره ما آب در خود جای داده است. این منبع عظیم آب، ابری از بخار آب است که اختروش APM 08279+5255 را احاطه کرده است که در صورت فلکی سیاهگوش، در فاصله 12 میلیارد سال نوری از ما قرار دارد.
نتیجه گیری
در این مطلب یاد گرفتیم که فضا چیست؟ در واقع فضا محیطی از خلاء و تشعشعات و ذرات ماده است که در آن شناور هستند. سن تخمینی جهان بین 11.4 تا 13.8 میلیارد سال است. اندازه کیهان قابل مشاهده در هر جهتی از زمین حدود 46.5 میلیارد سال نوری است. هر آنچه در جهان هستی از ماده معمولی، ماده تاریک و انرژی تاریک ساخته شده است. دانشمندان هنوز در حال بررسی ماهیت و منشا دو ماده اخیر هستند.
منبع: starwalk
1 دیدگاه